《三字经》全文
人之初，性本善。性相近，习相远。苟不教，性乃迁。教之道，贵以专。昔孟母，择邻 处。子不学，断机杼。窦燕sh ān zh īd ào ɡu ìy ǐzhu ān x īm èn ɡm ǔz él ín ch ùz ǐb ùxu édu àn j īzh ùd òu y àn r én zh īch ūx ìn ɡb ěn sh àn x ìn ɡxi ān ɡj ìn x íxi ān ɡyu ǎn ɡǒu b ùji ào x ìn ɡn ǎi qi ān ji ào 山，有义方。教五子，名俱扬。养不教，父之过。教不严，sh īzh īdu òz ǐb ùxu éf ēi su ǒy íy òu b ùxu él ǎo h éw éi y ùb ùzhu óy ǒu y ìf ān ɡji ào w ǔz ǐm ín ɡj ùy án ɡy ǎn ɡb ùji ào f ùzh īɡu òji ào b ùy án 师之惰。 子不学， 非 所宜。幼不学，老何为。玉不琢，不成器。人不学， 不 知义。为人子，方少时。亲师友，习礼仪。香九龄，能温席。孝于亲，所当执。融四岁，能让梨。弟于长，宜先知。首孝弟，次见闻。知某数，识某文。 一 而十，十而 百。百而千，千而万。三才者，天地人。三光者，日月 星。三纲者，君臣义。父子亲，夫妇顺。
曰春夏，曰秋冬。此 四时，运不穷。曰南北，曰西东。此四方，应乎中。曰水火，木金土。此五行，本乎数。十干者，甲至 癸。 十二支，子至亥。曰黄道，日所躔。曰赤道，当zh ōn ɡqu án ji ǎzh ìɡu ǐsh íèr zh īz ǐzh ìh ài yu ēhu án ɡd ào r ìsu ǒch án yu ēch ìd ào d ān ɡs ìf ān ɡy īn ɡh ūzh ōn ɡyu ēshu ǐhu ǒm ùj īn t ǔc ǐw ǔx ín ɡb ěn h ūsh ùsh íɡàn zh ěyu ēch ūn xi àyu ēqi ūd ōn ɡc ǐs ìsh íy ùn b ùqi ón ɡyu ēn án b ěi yu ēx īd ōn ɡc ǐzh ěr ìyu èx īn ɡs ān ɡān ɡzh ěj ūn ch én y ìf ùz ǐq īn f ūf ùsh ùn ér sh ísh íér b ǎi b ǎi ér qi ān qi ān ér w àn s ān c ái zh ěti ān d ìr én s ān ɡu ān ɡd ìy úzh ǎn ɡy íxi ān zh īsh ǒu xi ào d ìc ìji àn w én zh īm ǒu sh ùsh ím ǒu w én y ìl ǐy íxi ān ɡji ǔl ín ɡn én ɡw ēn x íxi ào y úq īn su ǒd ān ɡzh ír ón ɡs ìsu ìn én ɡr àn ɡl íb ùch én ɡq ìr én b ùxu éb ùzh īy ìw éi r én z ǐf ān ɡsh ǎo sh íq īn sh īy ǒu x í中权。赤道下，温暖极。我中华，在东北。寒燠均，霜l ùɡǎi y òu ɡāo yu án zu ǒd àh ǎi yu ēji ān ɡh éyu ēhu ái j ìc ǐs ìd úshu ǐzh īj ìch ìd ào xi àw ēn nu ǎn j íw ǒzh ōn ɡhu áz ài d ōn ɡb ěi h án y ùj ūn shu ān ɡ露改。右高原，左大海。曰江河，曰淮济。此四渎，水之纪。
曰岱华，嵩恒衡。此五岳，山之名。古九州，今改制。称x ín ɡsh ěn ɡs ān sh íw ǔyu ēsh ìn ón ɡyu ēɡōn ɡsh ān ɡc ǐs ìm ín ɡu ózh īli án ɡyu ēd ài hu ás ōn ɡh én ɡh én ɡc ǐw ǔyu èsh ān zh īm ín ɡɡǔji ǔzh ōu j īn ɡǎi zh ìch ēn ɡ行省，三十五。曰士农，曰工商。此四民，国之良。地所sh ēn ɡd ìsu ǒ生，有草木。此植物，遍水陆。有虫鱼，有鸟兽。此动物，
d ào li án ɡsh ūm ài sh ǔj ìc ǐli ùɡǔr én su ǒsh ím ǎni úy án ɡj īqu ǎn y ǒu c ǎo m ùc ǐzh íw ùbi àn shu ǐl ùy ǒu ch ón ɡy úy ǒu ni ǎo sh òu c ǐd òn ɡw ùn én ɡf ēi z ǒu 能飞走。稻粱菽，麦黍稷。此六谷，人所食。马牛羊，鸡犬
豕。此六畜，人所饲。
sh ǐc ǐli ùch ùr én su ǒs ì
曰 喜怒，曰哀惧。 爱恶欲，七情具。曰 仁义，礼智信。此五常，不容紊。青赤黄，及白黑。此五色，目所识。酸甘甘，及辛咸。此五味，口所含。膻焦香，及腥朽。此五臭，鼻所嗅。宫商角，及徵羽。此五音， 耳所取。匏土革， 木石金。 与丝竹，乃八音。曰平上，曰去入。此四声，宜调叶。九族者，序宗亲。高曾祖，父而身。身而子， 子而孙。 自子孙，至曾玄。五伦者，始夫妇。父子先，君臣后。次兄d ìj íp én ɡy ǒu d ān ɡsh ùn x ùw ùw éi b èi y ǒu b ósh ūy ǒu ji ùsh ēn ɡx ùf ùw ēn ɡz ìz ǐs ūn zh ìc én ɡxu án w ǔl ún zh ěsh ǐf ūf ùf ùz ǐxi ān j ūn ch én h òu c ìxi ōn ɡy èji ǔz úzh ěx ùz ōn ɡq īn ɡāo z ēn ɡz ǔf ùér sh ēn sh ēn ér z ǐz ǐér s ūn sh íj īn y ǔs īzh ún ǎi b āy īn yu ēp ín ɡsh àn ɡyu ēq ùr ùc ǐs ìsh ēn ɡy ídi ào b ísu ǒxi ùɡōn ɡsh ān ɡji ǎo j ízh ǐy ǔc ǐw ǔy īn ěr su ǒq ǔp áo t ǔɡém ùɡān j íx īn xi án c ǐw ǔw èi k ǒu su ǒh án sh ān ji āo xi ān ɡj íx īn ɡxi ǔc ǐw ǔch òu w ǔch án ɡb ùr ón ɡw ěn q īn ɡch ìhu án ɡj íb ái h ēi c ǐw ǔs èm ùsu ǒsh ísu ān ɡān yu ēx ǐn ùyu ēāi j ùài èy ùq īq ín ɡj ùyu ēr én y ìl ǐzh ìx ìn c ǐ弟，及朋友。当顺叙，勿违背。有伯叔，有舅甥。婿妇翁，三党名。凡训蒙，须讲究。详训故，明句读。礼乐射，御
书数。古六艺，今不具。 sh ūsh ùɡǔli ùy ìj īn b ùj ùs ān d ǎn ɡm ín ɡf án x ùn m én ɡx ūji ǎn ɡji ūxi án ɡx ùn ɡùm ín ɡj ùd úl ǐl èsh èy ù
帷书学，人共遵。既识字，讲说文。有古文，大小篆。隶草继，不可乱。若广学，惧其繁。但略说，能知源。为学者，必有初。小学终， 至四书。论语者，二十篇。群弟子，记善言。孟子者，七篇止。辨王载，说仁义。中庸者，子思笔。中不偏，庸不易。大学者，乃曾子。自修齐， 至治平。此二篇，在礼记。今单行，至治平。四书通，孝经熟。如六经，始可读。六经者，统儒术。文作周，孔子述。易诗书， 礼春秋。乐经亡，馀可求。有连山，有归藏。有周易，三易详。有典谟，有训诰。有誓命，书之奥。有国风，有雅
s òn ɡs ān y ìxi án ɡy ǒu di ǎn m óy ǒu x ùn ɡào y ǒu sh ìm ìn ɡsh ūzh īào y ǒu ɡu óf ēn ɡy ǒu y ǎsh ūl ǐch ūn qi ūl èj īn ɡw án ɡy úk ěqi úy ǒu li án sh ān y ǒu ɡu īz àn ɡy ǒu zh ōu y ìr úli ùj īn ɡsh ǐk ěd úli ùj īn ɡzh ět ǒn ɡr úsh ùw én zu òzh ōu k ǒn ɡz ǐsh ùy ìsh īp ín ɡc ǐèr pi ān z ài l ǐj ìj īn d ān x ín ɡzh ìzh ìp ín ɡs ìsh ūt ōn ɡxi ào j īn ɡsh ús īb ǐzh ōn ɡb ùpi ān y ōn ɡb úy ìd àxu ézh ěn ǎi c én ɡz ǐz ìxi ūq ízh ìzh ìj ìsh àn y án m èn ɡz ǐzh ěq īpi ān zh ǐbi àn w án ɡz ǎi shu ōr én y ìzh ōn ɡy ōn ɡzh ěz ǐzh ěb ìy ǒu ch ūxi ǎo xu ézh ōn ɡzh ìs ìsh ūl ún y ǔzh ěèr sh ípi ān q ún d ìz ǐc ǎo j ìb ùk ělu àn ru òɡu ǎn ɡxu éj ùq íf án d àn lu èshu ōn én ɡzh īyu án w éi xu éw éi sh ūxu ér én ɡòn ɡz ūn j ìsh íz ìji ǎn ɡshu ōw én y ǒu ɡǔw én d àxi ǎo zhu àn l ì颂。号四诗，当讽诵。
h ào s ìsh īd ān ɡf ěn ɡs òn ɡ
zh ōu l ǐzh ě周礼者，箸六官。仪礼者，十七篇。 大小戴，集礼记。述圣言，礼法备。王迹息，春秋作。寓褒贬，别善恶。王传
y ǒu ɡōn ɡy án ɡy ǒu zu ǒsh ìy ǒu ɡǔli án ɡěr y ǎzh ěsh àn bi àn y án qi új īn ɡx ùn l ǐf ǎb èi w án ɡj ìx īch ūn qi ūzu òy ùb āo bi ǎn bi ésh àn èw án ɡchu án zh ùli ùɡu ān y íl ǐzh ěsh íq īpi ān d àxi ǎo d ài j íl ǐj ìsh ùsh èn ɡy án 者，有公羊。有左氏，有谷梁。尔雅者，善辨言。求经训，此莫先。古圣著，先贤传。注疏备，十三经。左传外，有c ǐm òxi ān ɡǔsh èn ɡzh ùxi ān xi án chu án zh ùsh ūb èi sh ís ān j īn ɡzu ǒchu án w ài y ǒu zh ě
国语。合群经，数十五。经既明，方读子。撮 其要， 记其事。古九流，多亡佚。取五种，修文质。五子者，有荀扬。文中子，及老庄。经子通，读诸史。考世系。知终始。自羲农，至黄帝。号三皇，在上世。尧舜兴，禅尊位。号唐虞，为二帝。夏有禹，商有汤。周文武，称三王。夏传子，
家天下。四百载，迁夏社。
汤伐夏，国号商。六百载，至纣亡。周武王，始诛纣。八百载，最长久。周共和，始纪年。历宣幽，遂东迁。周道shu āi b ǎi z ǎi zu ìch án ɡji ǔzh ōu ɡòn ɡh ésh ǐj ìni án l ìxu ān y ōu su íd ōn ɡqi ān zh ōu d ào t ān ɡf áxi àɡu óh ào sh ān ɡli ùb ǎi z ǎi zh ìzh òu w án ɡzh ōu w ǔw án ɡsh ǐzh ūzh òu b āji āti ān xi às ìb ǎi z ǎi qi ān xi àsh èy úw éi èr d ìxi ày ǒu y ǔsh ān ɡy ǒu t ān ɡzh ōu w én w ǔch ēn ɡs ān w án ɡxi àchu án z ǐx īn ón ɡzh ìhu án ɡd ìh ào s ān hu án ɡz ài sh àn ɡsh ìy áo sh ùn x īn ɡch án z ūn w èi h ào t án ɡw én zh ōn ɡz ǐj íl ǎo zhu ān ɡj īn ɡz ǐt ōn ɡd úzh ūsh ǐk ǎo sh ìx ìzh īzh ōn ɡsh ǐz ìsh ìɡǔji ǔli údu ōw án ɡy ìq ǔw ǔzh ǒn ɡxi ūw én zh ìw ǔz ǐzh ěy ǒu x ún y án ɡɡu óy ǔh éq ún j īn ɡsh ùsh íw ǔj īn ɡj ìm ín ɡf ān ɡd úz ǐcu ōq íy ào j ìq í衰，王纳坠。逞士戈，尚游说。始春秋，终战国。五霸强，七雄出。蠃秦氏，始兼并。传二世，楚汉争。高祖兴，
zh ìxi ào p ín ɡw án ɡm ǎn ɡcu àn xi ān w ǔx īn ɡw éi d ōn ɡh àn s ìb ǎi ni án zh ōn ɡq īxi ón ɡch ūlu ǒq ín sh ìsh ǐji ān b ìn ɡchu án èr sh ìch ǔh àn zh ēn ɡɡāo z ǔx īn ɡw án ɡn àzhu ìch ěn ɡsh ìɡēsh àn ɡy óu shu ìsh ǐch ūn qi ūzh ōn ɡzh àn ɡu ów ǔb àqi án ɡ汉业建。至孝平，王莽篡。先武兴，为东汉。四百年，终w ūxi àn w èi sh ǔw úzh ēn ɡh àn d ǐn ɡh ào s ān ɡu óq ìli ǎn ɡj ìn s òn ɡq íj ìh àn y èji àn 於献。魏蜀吴，争汉鼎。号三国，迄两晋。宋齐继，梁陈ch én ɡw éi n án ch áo d ōu j īn l ín ɡb ěi yu án w èi f ēn d ōn ɡx īy ǔw én zh ōu y ǔɡāo q íli án ɡch én 承。为南朝，都金陵。北元魏，分东西。宇文周，与高齐。
y ìt ǔy ǔb úz ài chu án sh īt ǒn ɡx ùt án ɡɡāo z ǔq ǐy ìsh īch ú迨至隋， 一土宇。不再传，失统绪。唐高祖，起义师。除d ài zh ìsu í
隋乱，创国基。二十传，三百载。梁灭之，国乃改。梁唐
晋，及汉周。称五代，皆有由。
zh ào s òn ɡx īn ɡj ìn j íh àn zh ōu ch ēn ɡw ǔd ài ji ēy ǒu y óu su ílu àn chu àn ɡɡu ój īèr sh íchu án s ān b ǎi z ǎi li án ɡmi èzh īɡu ón ǎi ɡǎi li án ɡt án ɡ赵宋兴，受周祥。十八传，南北混。辽兴金，皆夷裔。元mi èzh īju és òn ɡsh ìl ìzh ōn ɡɡu óji ān r ón ɡd íji ǔsh íni án f ǎn sh āq ìt ài z ǔx īn ɡsh òu zh ōu xi án ɡsh íb āchu án n án b ěi h ùn li áo x īn ɡj īn ji ēy íy ìyu án 灭之，绝宋世。莅中国，兼戎狄。九十年，返沙碛。太祖兴，ch ēn ɡd àm ín ɡ称大明。纪洪武，都金陵。迨成祖，迁宛平。十六世，至崇祯。权阉肆，流寇起。自成入，神器毁。清太祖，兴辽
j īn zh īh òu sh òu m ín ɡf ēn ɡzh ìsh ìz ǔn ǎi d àt ón ɡsh ísh ísh ìq īn ɡzu òzh ōn ɡqu án y ān s ìli úk òu q ǐz ìch én ɡr ùsh én q ìhu ǐq īn ɡt ài z ǔx īn ɡli áo j ìh ón ɡw ǔd ōu j īn l ín ɡd ài ch én ɡz ǔqi ān w ǎn p ín ɡsh íli ùsh ìzh ìch ón ɡzh ēn d ōn ɡ东。金之后，受明封。至世祖，乃大同。十十世，清祚终。f án zh èn ɡsh ǐni àn s ìb ùy ìy ǐq īn ɡch én ɡni àn w ǔsh ǐsu īf án d úy ǒu c ìsh ǐ凡正史，廿四部。益以清，成廿五。史虽繁，读有次。 史记一， 汉书二。 后汉三，国志四。此四史，最精致。先四史，兼证经。参通鉴，约而精。历代事，全在兹。载治乱，知兴衰。 读史者，考实录。通古今，若亲目。汉贾董，及
许郑。皆经师，能述圣。
s òn ɡzh ōu ch én ɡx ǔzh èn ɡji ēj īn ɡsh īn én ɡsh ùsh èn ɡzh īx īn ɡshu āi d úsh ǐzh ěk ǎo sh íl ùt ōn ɡɡǔj īn ru òq īn m ùh àn ji ǎd ǒn ɡj ísh ǐji ān zh èn ɡj īn ɡc ān t ōn ɡji àn yu ēér j īn ɡl ìd ài sh ìqu án z ài z īz ǎi zh ìlu àn j ìy ìh àn sh ūèr h òu h àn s ān ɡu ózh ìs ìc ǐs ìsh ǐzu ìj īn ɡzh ìxi ān s ì宋周程，张朱陆。明王氏，皆道学。屈原赋，本风人。逮z ōu m éi j ìq īn ɡy ún h án y ǔli ǔb ìn ɡw én xi ón ɡl ǐru òd ùw éi sh īz ōn ɡf án xu ézh ān ɡzh ūl ùm ín ɡw án ɡsh ìji ēd ào xu éq ūyu án f ùb ěn f ēn ɡr én d ài 邹枚， 暨卿云。韩与柳，并文雄。李若杜，为诗宗。凡学
者，宜兼通。翼圣教，振民风。口而诵，心而帷。朝於斯，夕於斯。昔仲尼，师项橐。古圣贤，尚勤学。赵中令，读鲁论。波既仕，学且勤。披薄编，削竹简。波无书，且知mi ǎn d úl ǔl ùn b ōj ìsh ìxu éqi ěq ín p īb óbi ān xu ēzh úji ǎn b ōw úsh ūqi ězh īx īw ūs īx īzh òn ɡn ísh īxi àn ɡtu óɡǔsh èn ɡxi án sh àn ɡq ín xu ézh ào zh ōn ɡl ìn ɡzh ěy íji ān t ōn ɡy ìsh èn ɡji ào zh èn m ín f ēn ɡk ǒu ér s òn ɡx īn ér w éi ch áo w ūs ī勉。头悬梁，锥刺股。波不教，自勤苦。如囊萤，如映雪。 ji āsu īp ín xu éb úchu òr úf ùx īn r úɡu àji ǎo sh ēn su īl áo y óu k ǔzhu ós ūt óu xu án li án ɡzhu īc ìɡǔb ōb ùji ào z ìq ín k ǔr ún án ɡy ín ɡr úy ìn ɡxu ě家虽贫，学不辍。如负薪。如挂角。身虽劳，犹苦卓。 苏m ín ɡy ǔn 明允， 二十七。始发愤，读书籍。波既老， 犹悔迟。尔小生，宜早思。 若荀卿，年五十。游稷下，习儒业。波既成，众称异。尔小生，宜立志。莹八岁，能咏诗。泌七岁，能f ùq íb ōy ǐn ɡw ùr én ch ēn ɡq íěr y òu xu éd ān ɡxi ào zh īc ài w én j īěr xi ǎo sh ēn ɡy íl ìzh ìy ín ɡb āsu ìn én ɡy ǒn ɡsh īb ìq īsu ìn én ɡy íz ǎo s īru òx ún q īn ɡni án w ǔsh íy óu j ìxi àx ír úy èb ōj ìch én ɡèr sh íq īsh ǐf āf èn d úsh ūj íb ōj ìl ǎo y óu hu ǐch íěr xi ǎo sh ēn ɡzh òn ɡch ēn ɡy ì赋棋。波颖悟，人称奇。尔幼学，当效之。蔡文姬，能辩琴。谢道韫，能咏吟。波女子，且聪敏。尔男子， 当自警。唐刘晏，方七岁。举神童，作正字。波虽幼，身已仕。尔细学，勉而致。犬守夜，鸡司晨。苟不学，曷为人。蚕吐丝，蜂酿蜜。人不学，不如物。幼习业，壮致身。上匡国，下利民。扬名声，显父母，光于前，裕于后。人遗子，金满籯，我教子，帷一经。勤有功，戏无益。戒之哉，宜勉力。 n én ɡbi àn q ín xi èd ào y ùn n én ɡy ǒn ɡy ín b ōn ǚz ǐqi ěc ōn ɡm ǐn ěr n án z ǐd ān ɡz ìj ǐn ɡt án ɡli úy àn f ān ɡq īsu ìj ǔsh én t ón ɡzu òzh èn ɡz ìb ōsu īy òu sh ēn y ǐsh ìěr x ìxu émi ǎn ér zh ìqu ǎn sh ǒu y èj īs īch én ɡǒu b ùxu éh éw éi r én c án t ǔs īf ēn ɡni àn ɡm ìr én b ùxu éb ùr úw ùy òu x íy èzhu àn ɡzh ìsh ēn sh àn ɡku ān ɡɡu óxi àl ìm ín y án ɡm ín ɡsh ēn ɡxi ǎn f ùm ǔɡu ān ɡy úqi án y ùy úh òu r én y íz ǐj īn m ǎn h éw ǒji ào z ǐw éi y īj īn ɡq ín y ǒu ɡōn ɡx ìw úy ìji èzh īz āi y ími ǎn l ì
《三字经》全文
人之初，性本善。性相近，习相远。苟不教，性乃迁。教之道，贵以专。昔孟母，择邻 处。子不学，断机杼。窦燕sh ān zh īd ào ɡu ìy ǐzhu ān x īm èn ɡm ǔz él ín ch ùz ǐb ùxu édu àn j īzh ùd òu y àn r én zh īch ūx ìn ɡb ěn sh àn x ìn ɡxi ān ɡj ìn x íxi ān ɡyu ǎn ɡǒu b ùji ào x ìn ɡn ǎi qi ān ji ào 山，有义方。教五子，名俱扬。养不教，父之过。教不严，sh īzh īdu òz ǐb ùxu éf ēi su ǒy íy òu b ùxu él ǎo h éw éi y ùb ùzhu óy ǒu y ìf ān ɡji ào w ǔz ǐm ín ɡj ùy án ɡy ǎn ɡb ùji ào f ùzh īɡu òji ào b ùy án 师之惰。 子不学， 非 所宜。幼不学，老何为。玉不琢，不成器。人不学， 不 知义。为人子，方少时。亲师友，习礼仪。香九龄，能温席。孝于亲，所当执。融四岁，能让梨。弟于长，宜先知。首孝弟，次见闻。知某数，识某文。 一 而十，十而 百。百而千，千而万。三才者，天地人。三光者，日月 星。三纲者，君臣义。父子亲，夫妇顺。
曰春夏，曰秋冬。此 四时，运不穷。曰南北，曰西东。此四方，应乎中。曰水火，木金土。此五行，本乎数。十干者，甲至 癸。 十二支，子至亥。曰黄道，日所躔。曰赤道，当zh ōn ɡqu án ji ǎzh ìɡu ǐsh íèr zh īz ǐzh ìh ài yu ēhu án ɡd ào r ìsu ǒch án yu ēch ìd ào d ān ɡs ìf ān ɡy īn ɡh ūzh ōn ɡyu ēshu ǐhu ǒm ùj īn t ǔc ǐw ǔx ín ɡb ěn h ūsh ùsh íɡàn zh ěyu ēch ūn xi àyu ēqi ūd ōn ɡc ǐs ìsh íy ùn b ùqi ón ɡyu ēn án b ěi yu ēx īd ōn ɡc ǐzh ěr ìyu èx īn ɡs ān ɡān ɡzh ěj ūn ch én y ìf ùz ǐq īn f ūf ùsh ùn ér sh ísh íér b ǎi b ǎi ér qi ān qi ān ér w àn s ān c ái zh ěti ān d ìr én s ān ɡu ān ɡd ìy úzh ǎn ɡy íxi ān zh īsh ǒu xi ào d ìc ìji àn w én zh īm ǒu sh ùsh ím ǒu w én y ìl ǐy íxi ān ɡji ǔl ín ɡn én ɡw ēn x íxi ào y úq īn su ǒd ān ɡzh ír ón ɡs ìsu ìn én ɡr àn ɡl íb ùch én ɡq ìr én b ùxu éb ùzh īy ìw éi r én z ǐf ān ɡsh ǎo sh íq īn sh īy ǒu x í中权。赤道下，温暖极。我中华，在东北。寒燠均，霜l ùɡǎi y òu ɡāo yu án zu ǒd àh ǎi yu ēji ān ɡh éyu ēhu ái j ìc ǐs ìd úshu ǐzh īj ìch ìd ào xi àw ēn nu ǎn j íw ǒzh ōn ɡhu áz ài d ōn ɡb ěi h án y ùj ūn shu ān ɡ露改。右高原，左大海。曰江河，曰淮济。此四渎，水之纪。
曰岱华，嵩恒衡。此五岳，山之名。古九州，今改制。称x ín ɡsh ěn ɡs ān sh íw ǔyu ēsh ìn ón ɡyu ēɡōn ɡsh ān ɡc ǐs ìm ín ɡu ózh īli án ɡyu ēd ài hu ás ōn ɡh én ɡh én ɡc ǐw ǔyu èsh ān zh īm ín ɡɡǔji ǔzh ōu j īn ɡǎi zh ìch ēn ɡ行省，三十五。曰士农，曰工商。此四民，国之良。地所sh ēn ɡd ìsu ǒ生，有草木。此植物，遍水陆。有虫鱼，有鸟兽。此动物，
d ào li án ɡsh ūm ài sh ǔj ìc ǐli ùɡǔr én su ǒsh ím ǎni úy án ɡj īqu ǎn y ǒu c ǎo m ùc ǐzh íw ùbi àn shu ǐl ùy ǒu ch ón ɡy úy ǒu ni ǎo sh òu c ǐd òn ɡw ùn én ɡf ēi z ǒu 能飞走。稻粱菽，麦黍稷。此六谷，人所食。马牛羊，鸡犬
豕。此六畜，人所饲。
sh ǐc ǐli ùch ùr én su ǒs ì
曰 喜怒，曰哀惧。 爱恶欲，七情具。曰 仁义，礼智信。此五常，不容紊。青赤黄，及白黑。此五色，目所识。酸甘甘，及辛咸。此五味，口所含。膻焦香，及腥朽。此五臭，鼻所嗅。宫商角，及徵羽。此五音， 耳所取。匏土革， 木石金。 与丝竹，乃八音。曰平上，曰去入。此四声，宜调叶。九族者，序宗亲。高曾祖，父而身。身而子， 子而孙。 自子孙，至曾玄。五伦者，始夫妇。父子先，君臣后。次兄d ìj íp én ɡy ǒu d ān ɡsh ùn x ùw ùw éi b èi y ǒu b ósh ūy ǒu ji ùsh ēn ɡx ùf ùw ēn ɡz ìz ǐs ūn zh ìc én ɡxu án w ǔl ún zh ěsh ǐf ūf ùf ùz ǐxi ān j ūn ch én h òu c ìxi ōn ɡy èji ǔz úzh ěx ùz ōn ɡq īn ɡāo z ēn ɡz ǔf ùér sh ēn sh ēn ér z ǐz ǐér s ūn sh íj īn y ǔs īzh ún ǎi b āy īn yu ēp ín ɡsh àn ɡyu ēq ùr ùc ǐs ìsh ēn ɡy ídi ào b ísu ǒxi ùɡōn ɡsh ān ɡji ǎo j ízh ǐy ǔc ǐw ǔy īn ěr su ǒq ǔp áo t ǔɡém ùɡān j íx īn xi án c ǐw ǔw èi k ǒu su ǒh án sh ān ji āo xi ān ɡj íx īn ɡxi ǔc ǐw ǔch òu w ǔch án ɡb ùr ón ɡw ěn q īn ɡch ìhu án ɡj íb ái h ēi c ǐw ǔs èm ùsu ǒsh ísu ān ɡān yu ēx ǐn ùyu ēāi j ùài èy ùq īq ín ɡj ùyu ēr én y ìl ǐzh ìx ìn c ǐ弟，及朋友。当顺叙，勿违背。有伯叔，有舅甥。婿妇翁，三党名。凡训蒙，须讲究。详训故，明句读。礼乐射，御
书数。古六艺，今不具。 sh ūsh ùɡǔli ùy ìj īn b ùj ùs ān d ǎn ɡm ín ɡf án x ùn m én ɡx ūji ǎn ɡji ūxi án ɡx ùn ɡùm ín ɡj ùd úl ǐl èsh èy ù
帷书学，人共遵。既识字，讲说文。有古文，大小篆。隶草继，不可乱。若广学，惧其繁。但略说，能知源。为学者，必有初。小学终， 至四书。论语者，二十篇。群弟子，记善言。孟子者，七篇止。辨王载，说仁义。中庸者，子思笔。中不偏，庸不易。大学者，乃曾子。自修齐， 至治平。此二篇，在礼记。今单行，至治平。四书通，孝经熟。如六经，始可读。六经者，统儒术。文作周，孔子述。易诗书， 礼春秋。乐经亡，馀可求。有连山，有归藏。有周易，三易详。有典谟，有训诰。有誓命，书之奥。有国风，有雅
s òn ɡs ān y ìxi án ɡy ǒu di ǎn m óy ǒu x ùn ɡào y ǒu sh ìm ìn ɡsh ūzh īào y ǒu ɡu óf ēn ɡy ǒu y ǎsh ūl ǐch ūn qi ūl èj īn ɡw án ɡy úk ěqi úy ǒu li án sh ān y ǒu ɡu īz àn ɡy ǒu zh ōu y ìr úli ùj īn ɡsh ǐk ěd úli ùj īn ɡzh ět ǒn ɡr úsh ùw én zu òzh ōu k ǒn ɡz ǐsh ùy ìsh īp ín ɡc ǐèr pi ān z ài l ǐj ìj īn d ān x ín ɡzh ìzh ìp ín ɡs ìsh ūt ōn ɡxi ào j īn ɡsh ús īb ǐzh ōn ɡb ùpi ān y ōn ɡb úy ìd àxu ézh ěn ǎi c én ɡz ǐz ìxi ūq ízh ìzh ìj ìsh àn y án m èn ɡz ǐzh ěq īpi ān zh ǐbi àn w án ɡz ǎi shu ōr én y ìzh ōn ɡy ōn ɡzh ěz ǐzh ěb ìy ǒu ch ūxi ǎo xu ézh ōn ɡzh ìs ìsh ūl ún y ǔzh ěèr sh ípi ān q ún d ìz ǐc ǎo j ìb ùk ělu àn ru òɡu ǎn ɡxu éj ùq íf án d àn lu èshu ōn én ɡzh īyu án w éi xu éw éi sh ūxu ér én ɡòn ɡz ūn j ìsh íz ìji ǎn ɡshu ōw én y ǒu ɡǔw én d àxi ǎo zhu àn l ì颂。号四诗，当讽诵。
h ào s ìsh īd ān ɡf ěn ɡs òn ɡ
zh ōu l ǐzh ě周礼者，箸六官。仪礼者，十七篇。 大小戴，集礼记。述圣言，礼法备。王迹息，春秋作。寓褒贬，别善恶。王传
y ǒu ɡōn ɡy án ɡy ǒu zu ǒsh ìy ǒu ɡǔli án ɡěr y ǎzh ěsh àn bi àn y án qi új īn ɡx ùn l ǐf ǎb èi w án ɡj ìx īch ūn qi ūzu òy ùb āo bi ǎn bi ésh àn èw án ɡchu án zh ùli ùɡu ān y íl ǐzh ěsh íq īpi ān d àxi ǎo d ài j íl ǐj ìsh ùsh èn ɡy án 者，有公羊。有左氏，有谷梁。尔雅者，善辨言。求经训，此莫先。古圣著，先贤传。注疏备，十三经。左传外，有c ǐm òxi ān ɡǔsh èn ɡzh ùxi ān xi án chu án zh ùsh ūb èi sh ís ān j īn ɡzu ǒchu án w ài y ǒu zh ě
国语。合群经，数十五。经既明，方读子。撮 其要， 记其事。古九流，多亡佚。取五种，修文质。五子者，有荀扬。文中子，及老庄。经子通，读诸史。考世系。知终始。自羲农，至黄帝。号三皇，在上世。尧舜兴，禅尊位。号唐虞，为二帝。夏有禹，商有汤。周文武，称三王。夏传子，
家天下。四百载，迁夏社。
汤伐夏，国号商。六百载，至纣亡。周武王，始诛纣。八百载，最长久。周共和，始纪年。历宣幽，遂东迁。周道shu āi b ǎi z ǎi zu ìch án ɡji ǔzh ōu ɡòn ɡh ésh ǐj ìni án l ìxu ān y ōu su íd ōn ɡqi ān zh ōu d ào t ān ɡf áxi àɡu óh ào sh ān ɡli ùb ǎi z ǎi zh ìzh òu w án ɡzh ōu w ǔw án ɡsh ǐzh ūzh òu b āji āti ān xi às ìb ǎi z ǎi qi ān xi àsh èy úw éi èr d ìxi ày ǒu y ǔsh ān ɡy ǒu t ān ɡzh ōu w én w ǔch ēn ɡs ān w án ɡxi àchu án z ǐx īn ón ɡzh ìhu án ɡd ìh ào s ān hu án ɡz ài sh àn ɡsh ìy áo sh ùn x īn ɡch án z ūn w èi h ào t án ɡw én zh ōn ɡz ǐj íl ǎo zhu ān ɡj īn ɡz ǐt ōn ɡd úzh ūsh ǐk ǎo sh ìx ìzh īzh ōn ɡsh ǐz ìsh ìɡǔji ǔli údu ōw án ɡy ìq ǔw ǔzh ǒn ɡxi ūw én zh ìw ǔz ǐzh ěy ǒu x ún y án ɡɡu óy ǔh éq ún j īn ɡsh ùsh íw ǔj īn ɡj ìm ín ɡf ān ɡd úz ǐcu ōq íy ào j ìq í衰，王纳坠。逞士戈，尚游说。始春秋，终战国。五霸强，七雄出。蠃秦氏，始兼并。传二世，楚汉争。高祖兴，
zh ìxi ào p ín ɡw án ɡm ǎn ɡcu àn xi ān w ǔx īn ɡw éi d ōn ɡh àn s ìb ǎi ni án zh ōn ɡq īxi ón ɡch ūlu ǒq ín sh ìsh ǐji ān b ìn ɡchu án èr sh ìch ǔh àn zh ēn ɡɡāo z ǔx īn ɡw án ɡn àzhu ìch ěn ɡsh ìɡēsh àn ɡy óu shu ìsh ǐch ūn qi ūzh ōn ɡzh àn ɡu ów ǔb àqi án ɡ汉业建。至孝平，王莽篡。先武兴，为东汉。四百年，终w ūxi àn w èi sh ǔw úzh ēn ɡh àn d ǐn ɡh ào s ān ɡu óq ìli ǎn ɡj ìn s òn ɡq íj ìh àn y èji àn 於献。魏蜀吴，争汉鼎。号三国，迄两晋。宋齐继，梁陈ch én ɡw éi n án ch áo d ōu j īn l ín ɡb ěi yu án w èi f ēn d ōn ɡx īy ǔw én zh ōu y ǔɡāo q íli án ɡch én 承。为南朝，都金陵。北元魏，分东西。宇文周，与高齐。
y ìt ǔy ǔb úz ài chu án sh īt ǒn ɡx ùt án ɡɡāo z ǔq ǐy ìsh īch ú迨至隋， 一土宇。不再传，失统绪。唐高祖，起义师。除d ài zh ìsu í
隋乱，创国基。二十传，三百载。梁灭之，国乃改。梁唐
晋，及汉周。称五代，皆有由。
zh ào s òn ɡx īn ɡj ìn j íh àn zh ōu ch ēn ɡw ǔd ài ji ēy ǒu y óu su ílu àn chu àn ɡɡu ój īèr sh íchu án s ān b ǎi z ǎi li án ɡmi èzh īɡu ón ǎi ɡǎi li án ɡt án ɡ赵宋兴，受周祥。十八传，南北混。辽兴金，皆夷裔。元mi èzh īju és òn ɡsh ìl ìzh ōn ɡɡu óji ān r ón ɡd íji ǔsh íni án f ǎn sh āq ìt ài z ǔx īn ɡsh òu zh ōu xi án ɡsh íb āchu án n án b ěi h ùn li áo x īn ɡj īn ji ēy íy ìyu án 灭之，绝宋世。莅中国，兼戎狄。九十年，返沙碛。太祖兴，ch ēn ɡd àm ín ɡ称大明。纪洪武，都金陵。迨成祖，迁宛平。十六世，至崇祯。权阉肆，流寇起。自成入，神器毁。清太祖，兴辽
j īn zh īh òu sh òu m ín ɡf ēn ɡzh ìsh ìz ǔn ǎi d àt ón ɡsh ísh ísh ìq īn ɡzu òzh ōn ɡqu án y ān s ìli úk òu q ǐz ìch én ɡr ùsh én q ìhu ǐq īn ɡt ài z ǔx īn ɡli áo j ìh ón ɡw ǔd ōu j īn l ín ɡd ài ch én ɡz ǔqi ān w ǎn p ín ɡsh íli ùsh ìzh ìch ón ɡzh ēn d ōn ɡ东。金之后，受明封。至世祖，乃大同。十十世，清祚终。f án zh èn ɡsh ǐni àn s ìb ùy ìy ǐq īn ɡch én ɡni àn w ǔsh ǐsu īf án d úy ǒu c ìsh ǐ凡正史，廿四部。益以清，成廿五。史虽繁，读有次。 史记一， 汉书二。 后汉三，国志四。此四史，最精致。先四史，兼证经。参通鉴，约而精。历代事，全在兹。载治乱，知兴衰。 读史者，考实录。通古今，若亲目。汉贾董，及
许郑。皆经师，能述圣。
s òn ɡzh ōu ch én ɡx ǔzh èn ɡji ēj īn ɡsh īn én ɡsh ùsh èn ɡzh īx īn ɡshu āi d úsh ǐzh ěk ǎo sh íl ùt ōn ɡɡǔj īn ru òq īn m ùh àn ji ǎd ǒn ɡj ísh ǐji ān zh èn ɡj īn ɡc ān t ōn ɡji àn yu ēér j īn ɡl ìd ài sh ìqu án z ài z īz ǎi zh ìlu àn j ìy ìh àn sh ūèr h òu h àn s ān ɡu ózh ìs ìc ǐs ìsh ǐzu ìj īn ɡzh ìxi ān s ì宋周程，张朱陆。明王氏，皆道学。屈原赋，本风人。逮z ōu m éi j ìq īn ɡy ún h án y ǔli ǔb ìn ɡw én xi ón ɡl ǐru òd ùw éi sh īz ōn ɡf án xu ézh ān ɡzh ūl ùm ín ɡw án ɡsh ìji ēd ào xu éq ūyu án f ùb ěn f ēn ɡr én d ài 邹枚， 暨卿云。韩与柳，并文雄。李若杜，为诗宗。凡学
者，宜兼通。翼圣教，振民风。口而诵，心而帷。朝於斯，夕於斯。昔仲尼，师项橐。古圣贤，尚勤学。赵中令，读鲁论。波既仕，学且勤。披薄编，削竹简。波无书，且知mi ǎn d úl ǔl ùn b ōj ìsh ìxu éqi ěq ín p īb óbi ān xu ēzh úji ǎn b ōw úsh ūqi ězh īx īw ūs īx īzh òn ɡn ísh īxi àn ɡtu óɡǔsh èn ɡxi án sh àn ɡq ín xu ézh ào zh ōn ɡl ìn ɡzh ěy íji ān t ōn ɡy ìsh èn ɡji ào zh èn m ín f ēn ɡk ǒu ér s òn ɡx īn ér w éi ch áo w ūs ī勉。头悬梁，锥刺股。波不教，自勤苦。如囊萤，如映雪。 ji āsu īp ín xu éb úchu òr úf ùx īn r úɡu àji ǎo sh ēn su īl áo y óu k ǔzhu ós ūt óu xu án li án ɡzhu īc ìɡǔb ōb ùji ào z ìq ín k ǔr ún án ɡy ín ɡr úy ìn ɡxu ě家虽贫，学不辍。如负薪。如挂角。身虽劳，犹苦卓。 苏m ín ɡy ǔn 明允， 二十七。始发愤，读书籍。波既老， 犹悔迟。尔小生，宜早思。 若荀卿，年五十。游稷下，习儒业。波既成，众称异。尔小生，宜立志。莹八岁，能咏诗。泌七岁，能f ùq íb ōy ǐn ɡw ùr én ch ēn ɡq íěr y òu xu éd ān ɡxi ào zh īc ài w én j īěr xi ǎo sh ēn ɡy íl ìzh ìy ín ɡb āsu ìn én ɡy ǒn ɡsh īb ìq īsu ìn én ɡy íz ǎo s īru òx ún q īn ɡni án w ǔsh íy óu j ìxi àx ír úy èb ōj ìch én ɡèr sh íq īsh ǐf āf èn d úsh ūj íb ōj ìl ǎo y óu hu ǐch íěr xi ǎo sh ēn ɡzh òn ɡch ēn ɡy ì赋棋。波颖悟，人称奇。尔幼学，当效之。蔡文姬，能辩琴。谢道韫，能咏吟。波女子，且聪敏。尔男子， 当自警。唐刘晏，方七岁。举神童，作正字。波虽幼，身已仕。尔细学，勉而致。犬守夜，鸡司晨。苟不学，曷为人。蚕吐丝，蜂酿蜜。人不学，不如物。幼习业，壮致身。上匡国，下利民。扬名声，显父母，光于前，裕于后。人遗子，金满籯，我教子，帷一经。勤有功，戏无益。戒之哉，宜勉力。 n én ɡbi àn q ín xi èd ào y ùn n én ɡy ǒn ɡy ín b ōn ǚz ǐqi ěc ōn ɡm ǐn ěr n án z ǐd ān ɡz ìj ǐn ɡt án ɡli úy àn f ān ɡq īsu ìj ǔsh én t ón ɡzu òzh èn ɡz ìb ōsu īy òu sh ēn y ǐsh ìěr x ìxu émi ǎn ér zh ìqu ǎn sh ǒu y èj īs īch én ɡǒu b ùxu éh éw éi r én c án t ǔs īf ēn ɡni àn ɡm ìr én b ùxu éb ùr úw ùy òu x íy èzhu àn ɡzh ìsh ēn sh àn ɡku ān ɡɡu óxi àl ìm ín y án ɡm ín ɡsh ēn ɡxi ǎn f ùm ǔɡu ān ɡy úqi án y ùy úh òu r én y íz ǐj īn m ǎn h éw ǒji ào z ǐw éi y īj īn ɡq ín y ǒu ɡōn ɡx ìw úy ìji èzh īz āi y ími ǎn l ì